Thursday, February 13, 2025

ХЕМИСКИ ВРСКИ (вежби)

Вежби ХЕМИСКИ ВРСКИ

1. Заокружи ја буквата пред точниот исказ, а неточниот корегирај го!

а) Меѓу кислород и водород во молекула на вода постои водородна врска.

__________________________________________________________________

б) Сигма врска се образува со препокривање само на s и p атомски орбитали .

__________________________________________________________________

в) Ковалентна врска е врска меѓу атоми на елементи со спротивни својства (изразит метал со изразит неметал)

___________________________________________________________________

г) Заеднички електронски двојки(парови) се образуваат при јонска врска

___________________________________________________________________

д) Сигма врска настанува со бочно препокривање на две атомски орбитали(p-p, d-d)

___________________________________________________________________

2. Дополни:

а) ∏ врска __________________________________________________________

_____________________________________________________________________

б) Водородна врска е_________________________________________________

______________________________________________________________________

в) Вандервалсови сили се ______________________________________________

______________________________________________________________________

г) Поларната врска се означува_________________________________________

______________________________________________________________________

3. Со Луисови симболи и електронска шема претстави го образувањето на

соединенијата:

a) MgCl2 б) CaF2 в) Na2S г) KF д) NaBr ј) LiCl

4. Со Луисови симболи претстави го образувањето на ковалентните соединенија:

a) HF б) Cl2 в) HCl г) H2S д)H2 j) N2 e) O2 з) H2O

б) Електронската конфигурација на сите елементи претстави ја со квадратчиња, а потоа

претстави го графички образувањето на молекулите со препокривање на атомските

орбитали! Каква ковалентна врска настанува кај сите посебно?

5. Подреди ги долунаведените елементи и соединенија кон соодветните групи каде припаѓаат:

NH3; PH3; O2; CO2; Fe2O3; N2; Na2O; SO2; HCl; HF; H2; CH4; Cl2

јонски соединенија се: _____________________________________________

ковалентни соединенија со поларни врски се: ______________________

ковалентни соединенија со неполарни врски се: _____________________

Забелешка: (За 3, 4, 5 задача користи периоден систем на елементите)

Thursday, November 7, 2024

Валентност и израмнување равенки

1.  Определи ја валентноста на елементите во следните соединенија и напиши ја над симболот на елементот:

HCl    H2O   H2S     NH3    PH3    SiH4     HBr

Na2O    NO2       Al2O3      SiO2        Ti2O5        Cl2O7      CrO3

HNO3        H2SO4        H3PO4       H3PO3        H3AsO3          HIO4         HNO3

HClO4          HClO3           HNO2       KMnO4       MgS       NaCl        CaCO3

Од овие атоми променлива валентност имаат : _____________________________________

2. Определи ја валентноста на атомските групации:

KNO3        Li2SO4       H3PO4           H3PO3      H3AsO3         HIO4        HNO3

Ca(NO3)2      MgSO4       CaSO4      Al2(SO4)3      Ca3(PO4)2      NaNO2        H2CO3

3. Состави ги формулите на следните соединенија, ако ја знаеш нивната валентност:

a) бакар(II) и сулфур(II_________ б)хром(III) и кислород ____________

в) манган(II) и хром(I__________ г) железо(III) и сулфур(II) _________

      II                            VII                         V                            IV

д) Cd O _________ ѓ) Mn O ________ e) P O ________ ж) Sn O _________

4. Израмни ги равенките:

a) CaO + HCl  CaCl2 + H2O

б) Na2O2 + H2NaOH + O2

в) AgNO3 + AlCl3 AgCl + Al(NO3) 3

г) Al2(SO4)+ NH4OH Al(OH)3 + (NH4)2SO4

д) ZnS + O2 ZnO + SO2

ѓ ) K2Cr2O7 + BaCl2 + H2BaCrO4 + KCl + HCl

е) AsCl5 + H2As2S5 + HCl

ж) Pb + PbO2 + H2SO4 PbSO4 + H2O

з) Ca3(PO4) 2 + H2SO4 Ca(H2PO4) 2 + CaSO4

и) Fe2O3 + CO  Fe + CO2

        j) NH3 + O2 H2O + N2

к) Cu + H2SO4  CuSO4 + H2O + SO2

л) FeCr2O4 + C Fe + CO Cr

Tuesday, October 29, 2024

Хемиско сметање-удели и односи, пресметување преку хемиска формула и равенка

 

1. Пресметај масен и молски удел на:

а) N, H и О во NH4NO3
б) H и O во (NH4)2SO4
в) Cu, H, S и O во CuSO4.5H2O
г) Ca, P и О во Ca3(PO4)2
д) Fe, S и O во Fe2(SO4)3

2. Најди ја емпириската и вистинската формула на оксид на арсен ако масениот удел на арсенот во оксидот е 75,76%. (Релативната молекулска маса на оксидот е 198).

3. Најди ја емпириската и вистинската формула на оксид на хлор ако масениот удел на хлорот во оксидот изнесува 38,50%. (Релативната молекулска маса на оксидот е 182).

4. Најди ја вистинската формула на соединение составено од водород, фосфор и кислород ако масениот удел на водород е 3,66%, на кислород е 58,53%. (Релативната молекулска маса на соединението изнесува 82).

5. Колку по количество, маса и волумен(при с.у.) на CO2 се ослободува при согорување на пропан (C3H8) со маса 1,25 килограми?
C3H8 + O2 → CO+ H2O

6. Колкава ќе биде масата на железо што ќе се добие ако редукцијата на 150 килограми железо(III) оксид се врши со 100 килограми јаглерод моноксид?
Fe2O3 + CO → Fe + CO2

7. Колку по количество, маса и волумен при с.у. на CO2 се ослободува при целосно согорување на хексан (C6H14) со маса 2,5 килограми?
C6H14+ O2 → CO2 + H2O

8 Колкава маса на кислород се троши при процес на пржење на сфалерит(ZnS) со кислород, при што се ослободува сулфур диоксид и цинк оксид со маса од 1,5 килограми?
ZnS + O2→ ZnO + SO2

9. Колкава маса на H2O се ослободува при согорување на етан со маса 0,55 килограми?
C2H6 + O→ CO2 + H2O

10. При согорување на фосфор чија маса е 3,1 грам во вишок од кислород се добива оксид чија маса е околу 7,1 грам.
а) која е наједноставната формула на овој оксид?
б) која е вистинската формула на овој оксид на фосфорот ако моларната маса на оксидот е околу 284g/mol.

Friday, September 13, 2024

ОСНОВНИ ХЕМИСКИ ЗАКОНИ (ТАБЕЛА)

 ОСНОВНИ ХЕМИСКИ ЗАКОНИ


Основни хемиски закони

Дефиниција


1. Закон за одржување (запазување) на масата


При секоја хемиска реакција во еден затворен систем, масата на реактантите мора да е еднаква на масата на продуктите. 

Масата не се зачувува целосно во отворените системи, кога различни видови на енергија влегуваат или излегуваат од системот

2. Закон за постојани масени односи - Пруст


Елементите меѓусебно се соединуваат во точно одредени и постојани масени односи кога даваат исто соединение.

Составот на хемиските соединенија е постојан без оглед на начинот на нивното добивање. Така на пример, водата во себе секогаш ќе содржи 8 маси на кислород на секоја маса на водород. (Ar(H)=1 g/mol, Ar(O)=16g/mol).

-Закон за повеќекратни масени односи - Далтон

Ако два елементи образуваат повеќе од едно соединение тогаш со определено количество од едниот елемент се сврзуваат количества од другиот елемент чии маси се во однос на мали цели броеви.

Пр. вода (водород:кислород = 1:8), водород пероксид водород:кислород =1:16)

3. Авогадров закон


При исти услови, температура-Т и притисок-Р, еднакви волумени-V,  на различни гасови содржат еднаков број молекули.

1 мол од било кој гас при 00С и 101 325 Ра секогаш зафаќа еднаков волумен, 22,4 dm3.

Thursday, September 12, 2024

ОСНОВНИ ХЕМИСКИ ЗАКОНИ

 Основни хемиски закони-наставно ливче

ОСНОВНИ ХЕМИСКИ ЗАКОНИ

1. Дополни ја табелата:

Основни хемиски закони

Дефиниција

 

1. Закон за одржување (запазување) на масата

 

 

 

2. Закон за постојани масени односи

 

-Закон за повеќекратни масени односи

 

 

 

3. Авогадров закон

 

 

 

2. Задача:

1. Напиши ги хемиските формули на соединенијата составени од:

а) водород и кислород во кој масениот однос на водород и кислород е приближно 1:8 (1:7,937)

б) водород и кислород во кој масениот однос на водород и кислород е приближно 1:16 (1:15,874)

в) каков е односот на масите на кислород што се сврзува со исто количество водород во двете соединенија? За кој хемиски закон станува збор?

 

2. Напиши ги:

а)  хемиските формули на соединенијата составени од азот и кислород  (азот може да биде од еден до пет валентен и гради пет оксиди.

 

б) определи  го масениот однос на азот и кислород во сите пет оксиди

 

в) каков е односот на масите на кислород што се сврзува со исто количество азот  во сите соединенија? За кој хемиски закон станува збор?


ХЕМИСКИ ВРСКИ (вежби)

Вежби ХЕМИСКИ ВРСКИ 1. Заокружи ја буквата пред точниот исказ, а неточниот корегирај го! а) Меѓу кислород и водород во молекула на вода пост...