Monday, March 23, 2020

НОМЕНКЛАТУРА НА СОЛИ - тест



1.     Од понудените формули, формулата на сол е
o   Ca(OH)2
o   HCl     
o   CaCl2  
o   H2SO4

2.     Формулата на калиум сулфат  е

o   KOH
o   K2SO4
o   K2S
o   K2SO3

3.     Формулата FeCl3 означува
o   Железо(III) хлорит
o   Железо(III) хлорид
o   Железо(III) хидроксид
o   Железо(III) хлорат

4.     Тривијалното име на натриум хлорид е
o   Амониумова шалитра
o   Жива сода
o   Сода бикарбона
o   Готварска сол

5.     Солите на јаглеродна киселина се нарекуваат
o   Нитрати
o   Карбонати
o   Карбонили
o   Карбиди

6.     Формулата на сребро нитрат е
o     AgNO2   
o   AgNO3   
o     Ag2CO3  
o   Ag2O

7.     Солта што се јавува природно во форма на варовник, креда, мермер е:
o   Калциум карбонат
o   Калиум сулфат
o   Натриум карбонат
o   Калиум фосфат
8. Формулата Al2(SO4)3  означува
o   Алуминум сулфид
o   Алуминиум сулфит
o   алуминиум сулфат
o   Алуминиум оксид
9. Формулата Mg(HSO4)2  означува
o   Магнезиум сулфат
o   Магнезиум хидроксидсулфат
o   Магнезиум хидрогенсулфат
o   Магнезиум хидрогенсулфид
10. Формулата на хром(III) хипохлорит е
o   Cr(ClO)3
o   Cr3(ClO)2
o   Cr(ClO)4
o   Cr(ClO)6
11. Формулата на бизмут(III) дихидроксид хлорид е
o   Bi(OH)Cl2
o   Bi(OH)2Cl
o   Bi(OH)2Cl2
o   Bi(OH)2Cl  
12. Формулата на натриум карбонат декахидрат е
o   Na2CO3.10H2O
o   NaNO3.10H2O
o   NaKCO3.10H2O
o   Na2SO4.10H2O


ДОБИВАЊЕ НА СОЛИ



1.      Директна синтеза меѓу метал и неметал (се добива сол)
Fe + S = FeS

2.      Реакција на неутрализација (се добива сол и вода)
Ba(OH)2 + H2SO4 = BaSO4 + H2O

3.      Реакција меѓу метал и киселина (се добива сол и водород)
Fe + 2HCl = FeCl2 + H2

4.      Реакција меѓу базен и киселински оксид (се добива сол)
CaO + SO3 = CaSO4

5.      Реакција меѓу сол и база (се добива сол и база)
CaSO4 + 2NaOH = Na2SO4 + Ca(OH)2

6.      Реакција меѓу метален оксид и киселина (се добива сол и вода)
PbO + 2HCl = PbCl2 + H2O

7.      Реакција меѓу киселински оксид и база (се добива сол и вода)
CO2 + Ca(OH)2 = CaCO3 + H2O

8.      Реакција меѓу сол и киселина (се добива сол и киселина)
NaNO3 + HCl = NaCl + HNO3

9.      Реакција меѓу две соли  (се добиваат две соли)
CaCl2 + MgSO4 = CaSO4 + MgCl2

Saturday, March 21, 2020

ХЕМИЈА - ПРОГРАМА ЗА ПРВА ГОДИНА ГИМНАЗИСКО ОБРАЗОВАНИЕ

ПРЕДМЕТ ХЕМИЈА


Учебник и учебни помагала:
ХЕМИЈА за прва година на реформирано гимназиско образование, Др Бојан Шоптрајанов, Просветно дело, Скопје, енциклопедии, хемиски атласи, списанија, интернет.

Број на часови неделно: 2
Број на часови годишно: 72


Оценување на постигањата на учениците:
Континуирано следење и вреднување на знаењата и умеењата, залагањето и активноста во текот на наставата.

Вреднување:
Усно излагање,разговор, дискусија, квиз, презентација на проекти, писмено-тестови на знаење на определени тематски целини, домашна работа, проекти.

Следење и резултати од практични активности, работа во групи, самовреднување и самооценување.
Теми кои се изучуваат:


Наставна целина


I
ВОВЕД ВО ХЕМИЈАТА
II
СТРУКТУРА НА МАТЕРИЈАТА

СТРУКТУРА НА АТОМ, МОЛЕКУЛИ, ЈОНИ И КРИСТАЛИ

ПЕРИОДЕН СИСТЕМ НА ЕЛЕМЕНТИТЕ И СВОЈСТВА НА s, p, d ЕЛЕМЕНТИТЕ
III
НЕОРГАНСКИ СОЕДИНЕНИЈА

Оксиди

Киселини

Хидроксиди

Соли
V
ДИСПЕРЗНИ СИСТЕМИ

1. Електролити и електролитна дисоцијација

2. Раствори, концентрација на раствори, истражувачки проекти

ХЕМИЈА - Критериуми и стандарди за оценување по предметот

КРИТЕРИУМИ И СТАНДАРДИ за оценување:

http://app.bro.gov.mk/dokumenti/kriteriumi/Kriteriumi_za_ocenuvanje.pdf

http://bro.gov.mk/?q=gimnazisko-obrazovanie-standardi


ХЕМИЈА- СТАНДАРДИ за оценување:

ПРВА година
http://app.bro.gov.mk/dokumenti/standardi/gimnazisko_standardi2/hemija/Hemija%20I%20god.pdf

ВТОРА година
http://app.bro.gov.mk/dokumenti/standardi/gimnazisko_standardi2/hemija/Hemija%20II%20god.pdf

ТРЕТА година
http://app.bro.gov.mk/dokumenti/standardi/gimnazisko_standardi2/hemija/Hemija%20III%20god.pdf

ЧЕТВРТА година
http://app.bro.gov.mk/dokumenti/standardi/gimnazisko_standardi2/hemija/Hemija%20IV%20god.pdf

ВЕЖБИ-ЗАДАЧИ ОД ХЕМИСКО СМЕТАЊЕ

1. Пресметај масен и молски удел на:

а) N, H и О во NH4NO3
б) H и O во (NH4)2SO4
в) Cu, H, S и O во CuSO4.5H2O
г) Ca, P и О во Ca3(PO4)2
д) Fe, S и O во Fe2(SO4)3

2. Најди ја емпириската и вистинската формула на оксид на арсен ако масениот удел на арсенот во оксидот е 75,76%. (Релативната молекулска маса на оксидот е 198).

3. Најди ја емпириската и вистинската формула на оксид на хлор ако масениот удел на хлорот во оксидот изнесува 38,50%. (Релативната молекулска маса на оксидот е 182).

4. Најди ја вистинската формула на соединение составено од водород, фосфор и кислород ако масениот удел на водород е 3,66%, на кислород е 58,53%. (Релативната молекулска маса на соединението изнесува 82).

5. Колку по количество, маса и волумен(при с.у.) на CO2 се ослободува при согорување на пропан (C3H8) со маса 1,25 килограми?
C3H8 + O2 → CO2 + H2O

6. Колкава ќе биде масата на железо што ќе се добие ако редукцијата на 150 килограми железо(III) оксид се врши со 100 килограми јаглерод моноксид?
Fe2O3 + CO → Fe + CO2

7. Колку по количество, маса и волумен при с.у. на CO2 се ослободува при целосно согорување на хексан (C6H14) со маса 2,5 килограми?
C6H14+ O2 → CO2 + H2O

8 Колкава маса на кислород се троши при процес на пржење на сфалерит(ZnS) со кислород, при што се ослободува сулфур диоксид и цинк оксид со маса од 1,5 килограми?
ZnS + O2→ ZnO + SO2

9. Колкава маса на H2O се ослободува при согорување на етан со маса 0,55 килограми?
C2H6 + O2 → CO2 + H2O

10. При согорување на фосфор чија маса е 3,1 грам во вишок од кислород се добива оксид чија маса е околу 7,1 грам.
а) која е наједноставната формула на овој оксид?
б) која е вистинската формула на овој оксид на фосфорот ако моларната маса на оксидот е околу 284g/mol.

ВОВЕД ВО ХЕМИЈАТА-повторување

a) Хемијата се занимава со _________________________________________________________
б) Хемиски промени се ________________________________________________________________
в) Органската хемија ги проучува________________________________________________________
г) Законот за постојани масени односи гласи:____________________________________________________________
д) Експеримент е ________________________________________________________________
ѓ) Смесата на јод и сол може да се раздели со __________________________________________________________________
е) Валентност е ___________________________________________________________
2. Пополни ја следната табела:
Назив на елементот
хемиски симбол

се пишува
се чита
калциум

цe-a

Ne



ха-ге
фосфор



Au

хром




бе-ер
3. Напиши ги хемиските формули на соединенијата составени од:
а) сулфур и кислород во кој масениот однос на елементите е 32:32;
б) калиум, манган и кислород во кој масениот однос на елементите е 39:55:64!
4.а) Покажи каков е односот на масите на хром и кислород во CrO3и Cr2O3?
б) Покажи каков е односот на масите на кислород во овие оксиди?
5. Определи ја валентноста на елементите во следните соединенија и напиши ја над симболот на елементот:
HCl H2O H2S NH3 PH3 SiH4 HBr
Na2O NO2 Al2O3 SiO2 Ti2O5 Cl2O7 CrO3
HNO3 H2SO4 H3PO4 H3PO3 H3AsOHIOHNO3
HClO4 HClO3 HNO2 KMnO4

MgS NaCl CaCO3

Од овие атоми променлива валентност имаат : _____________________________________
6. Определи ја валентноста на атомските групации:
KNO3 Li2SO4 H3PO4 H3PO3 H3AsOHIOHNO3
Ca(NO3)2 MgSO4 CaSO4 Al2(SO4)3 Ca3(PO4)2 NaNO2 H2CO3

7. Состави ги формулите на следните соединенија, ако ја знаеш нивната валентност:

a) бакар(II) и сулфур(II_________ б)хром(III) и кислород ____________
в) манган(II) и хром(I__________ г) железо(III) и сулфур(II) _________
II VII V IV
д) Cd O _________ ѓ) Mn O ________ e) P O ________ ж) Sn O _________
8. Израмни ги равенките:
a) CaO + HCl  CaCl2 + H2O
б) Na2O2 + H2NaOH + O2
в) AgNO3 + AlCl3 AgCl + Al(NO3) 3
г) Al2(SO4)+ NH4OH Al(OH)3 + (NH4)2SO4
д) ZnS + O2 ZnO + SO2
ѓ ) K2Cr2O7 + BaCl2 + H2BaCrO4 + KCl + HCl
е) AsCl5 + H2As2S5 + HCl
ж) Pb + PbO2 + H2SO4 PbSO4 + H2O
з) Ca3(PO4) 2 + H2SO4 Ca(H2PO4) 2 + CaSO4
и) Fe2O3 + CO  Fe + CO2
j) NH3 + O2 H2O + N2
к) Cu + H2SO4  CuSO4 + H2O + SO2
л) FeCr2O4 + C Fe + CO Cr
9. Пополни ја следната табела:
Физичка величина
Единица
назив
ознака
назив
ознака
должина




m




секунда




A
термодинамичка температура




n




кандела

10. a) Во величинската равенка: n = 3 mol, единица е ________ , бројна вредност е _______ , величина е _________ .
б) Величини кои се јавуваат во величинската равенка m = M · n, се: (со зборови) ___________________________________________ и од нив основни се: ____________________.
11. Реши ги следните задачи:
a) Пресметај ја моларната маса на PbO2, Al2(SO4)3, NH4OH, Al(OH)3, (NH4)2SO4 , CuSO4·5H2O, CaSO4· 2H2O!
б) Претстави ја моларната маса на бакар во kg·mol-1!
в) Колкава е масата на 8,2 мола натриум хипохлорит-NaClO?
г) Колкаво количество железо се содржи во 139,85 g железо?
д) Колкав волумен зафаќаат150 g амонјак (NH3)при с.у.?
ѓ) колку мола Ca(OH)2 има во 500 g Ca(OH)2?
e) Колку атоми на сулфур има во количество од 5 мола?
ж) Дали парче алуминиум кое содржи 1030 атоми ќе има поголема маса од парче цинк кое содржи 1024aтоми? з) Кој гас при с.у. ќе има поголем волумен и маса: CO кој содржи 2·1025 молекули или CO2 кој содржи 4·1024 молекули?

ХЕМИСКИ ВРСКИ (вежби)

Вежби ХЕМИСКИ ВРСКИ 1. Заокружи ја буквата пред точниот исказ, а неточниот корегирај го! а) Меѓу кислород и водород во молекула на вода пост...